هماتوکسیلین مرک کد 104302

هماتوکسیلین که به آن natural black 1 یا   C.1. 75290 نیز گفته می شود ترکیبی است که از مغز چوب تنه ی درخت Haematoxylum campechiaum گرفته می شود و فرمول شیمیایی آن C16H14O6 است. این رنگ مشتق شده به طور طبیعی، به عنوان یک رنگ بافتی، جوهر و به عنوان یک ماده رنگی در صنعت نساجی و چرم استفاده می شود. در بافت شناسی، رنگ آمیزی هماتوکسیلین معمولاً به همراه یک رنگ زمینه ای مثل ائوزین انجام می شود. این روش رنگ آمیزی به عنوان رنگ آمیزی H&E شناخته می شود و یکی از ترکیبات متداول در بافت شناسی است. هماتوکسیلین علاوه بر استفاده در رنگ آمیزی H&E، جزئی از رنگPapanicolaou  می باشد. از این تکنیک رنگ آمیزی، به طور گسترده ای در مطالعه نمونه های سیتولوژی به ویژه در آزمایش PAP برای تشخیص سرطان دهانه رحم استفاده می شود.

اگرچه این رنگ را معمولاً هماتوکسیلین می نامند، بخش رنگی فعال به شکل اکسید شده هماتئین است که با یون های فلزی خاصی مثل نمک های Fe(III) و Al(III) کمپلکس هایی به شدت رنگی را تشکیل می دهد. در شکل خالص، هماتوکسیلین یک ماده جامد بی رنگ و بلوری است. اگرچه نمونه های تجاری بر اساس سطح ناخالصی های موجود، معمولاً روشن تا قهوه ای تیره هستند.

در اصل، این رنگ به عنوان یک رنگ هسته ای (برای رنگ آمیزی هسته سلول) است همچنین شبکه آندوپلاسمی زبر، ریبوزوم ها، کلاژن، میلین، الیاف الاستیک و موسین های اسیدی را رنگ آمیزی می کند. هماتوکسیلین به تنهایی یک رنگ موثر نیست، اما در صورت اکسید شدن به هماتئین و ترکیب آن با یک ماده دندانه دار یا شانه ای، کروماتین را در هسته سلول ها به رنگ آبی تیره تا سیاه رنگ آمیزی می کند. رنگ و اختصاصیت هماتوکسیلین توسط ویژگی های شیمیایی، مقدار ماده دندانه به کار رفته و pH محلول رنگ آمیزی کنترل می شود، بنابراین، انواع مختلفی از فرمولاسیون های مختلف هماتوکسیلین ایجاد شده است.